Al meer dan een halfjaar zijn wij in Malawi aan het werk. Veel te laat, maar alsnog een mooi moment om eens iets te schrijven over mijn (Jan Pieter) werk en de bijdrage die ik lever aan het ziekenhuis. Eerst beschrijf ik achtergrond informatie van de energievoorziening in Malawi en het ziekenhuis. Ik verwacht dat de lezer zich dan beter kan verplaatsen in de lokale situatie en mijn werkzaamheden.
Een van de belangrijkste collectieve energievoorziening is de elektriciteit van netbeheerder Escom. Gas wordt momenteel nog weinig gebruikt, maar lijkt wel populairder te worden. Huishoudens koken voornamelijk op hout en houtskool die lokaal uit de bossen en van de berg worden geoogst. Huishoudens met een ruimer budget en een elektrische aansluiting gebruiken elektrische kookplaten of men kookt op gas.
Om een elektriciteit aansluiting te ontvangen, meld je je aan bij de netbeheerder Escom. En lever je zelf de elektrische bedrading aan, zodat huizen en of bedrijven kunnen worden aansluiten op de energienet. Met een beetje geluk is dit proces binnen 2 jaar geregeld. Dit proces kan worden verkort door de juiste personen te kennen of steekpenningen te betalen. Het elektriciteitsnet in Malawi is redelijk onstabiel, waardoor men geregeld zonder stroom zit. Er zijn veel factoren die dit veroorzaken: tekort aan energie, materiaal, geld, kennis en heftige weersomstandigheden. Enkele voorbeelden uit de praktijk die stroomuitval hebben veroorzaakt de afgelopen maanden: men zaagt een boom om die op de elektriciteitskabels valt, te dunne elektriciteit kabels gebruikt waardoor de kabels smelten en breken, de houten palen waar de kabels in hangen verrotten waardoor deze omvallen met kortsluiting tot gevolg, transformator wordt gestolen, transformator vliegt in de brand doordat er geen zekering tussen zat, blikseminslag, een poes loopt in de transformator en veroorzaakt kortsluiting, cycloon en andere heftige weersomstandigheden etc. Bij deze problemen is Escom aan zet om reparaties en onderhoud uit te voeren. Dat kent de nodige uitdagingen omdat men niet (of niet tijdig) beschikking heeft tot de juiste materialen en expertise. Het gevolg is vaak een noodoplossing die niet altijd bijdraagt aan een stabiel energienet op langere termijn. Deze tekortkomingen resulteren in uren of zelfs dagen lange black-outs (zonder stroom).
Het hebben van stroom gedurende de dag is niet vanzelfsprekend. Daarom gebruikt men alternatieven naast de Escom aansluiting, om verzekerd te zijn van elektriciteit. Bedrijven, winkels, ziekenhuizen en rijkere huishoudens gebruiken daarom een back-up systeem. Je kunt je voorstellen dat een ziekenhuis zonder back-up systeem zal falen in de zorg voor patiënten. Vooral patiënten die kritisch liggen hebben baat bij zuurstof, hart monitoring, etc. Mulanje Mission Hospital heeft daarom een back-up systeem met een: dieselgenerator, batterijen en zonnepanelen. Deze combinatie draagt bij aan een stabiele energievoorziening.
Het back-up systeem was tot 2021 verouderd en werkte niet altijd naar behoren. Men heeft geïnvesteerd in een nieuw systeem. Totaal zijn er 337 zonnepanelen, 8 zonne-energie omvormers, 6 batterij omvormers en ca. 30 batterijen geïnstalleerd. Daarnaast zijn alle afdelingen over gegaan op een 3 fase aansluiting in plaats van de 1 fase. Het ziekenhuis draait nu overdag voor ca. 80% op zonne-energie en daarnaast laadt het de batterijen voor eventuele stroomuitval. De batterijen zijn in staat om ca. 7 a 8 uur stroom te leveren. Als de batterijen leeg zijn is er nog het laatste alternatief: de dieselgenerator. Door het nieuwe systeem met de zonnepanelen hebben we de dieselgenerator slechts 3 keer in gebruik genomen de afgelopen 7 maanden.
In 2021 heb ik samen met mijn collega mogen werken aan dit systeem. Mijn collega heeft dit systeem ontworpen en grotendeels gebouwd. In 2022 ben ik teruggekomen en ben ik begonnen aan het afronden, overdragen en onderhoud van het systeem. Mijn hoofddoel is het afronden, overdragen en onderhouden van het energie back-up systeem van het ziekenhuis. De zaken waar ik mij bezig heb gehouden de afgelopen maanden:
- Systeem monitoren en waar nodig bijsturen en/of oplossen. Er waren tal van problemen die opgelost moesten worden: overvoltages, laadproblemen, doorgebrande omvormers, aarde fouten, etc. Hierbij werk ik samen met mijn collega’s van het maintainance team en kijken we samen hoe we het systeem gebruiken en onderhouden.
- Aansluiten van alle afdelingen op het systeem. Ca. 10 afdelingen waren nog niet aangesloten op het nieuwe systeem. Alle afdelingen moesten nieuwe ondergrondse elektriciteit kabels krijgen. Voor sommige afdelingen moesten aparte distributie kasten worden ontworpen, aangeschaft en geïnstalleerd.
- Doordat alle kabels tijdens het project van bovengronds naar ondergronds zijn gebracht kunnen we nu profiteren van minder elektra fouten binnen het ziekenhuis.
- Balanceren van de energielasten zodat het systeem optimaal wordt benut over de 3 fasen die beschikbaar zijn. Om de zonne-energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken moet opwek en verbruik op elkaar worden afgestemd. Dat vraagt om analyse van opwek en verbruik. Vervolgens apparatuur anders aansluiten en balanceren.
- Renovatie van energievoorzieningen in alle afdelingen. Doordat het hele ziekenhuis (ca. 20 afdelingen en aansluitingen) is overgestapt op 3 fase aansluitingen moest veel schakelmateriaal worden vervangen. In tal van afdelingen zijn nieuwe meterkasten geplaatsten inclusief nieuwe hoofdschakelaar, aardlekschakelaars en installatie groepen.
- Overdragen van onderhoud aan collega’s en externe partij. Hierbij help ik mijn collega’s van het ziekenhuis om het systeem te monitoren en waar nodig bij te sturen. Daarnaast zijn we bezig met het opstellen van een onderhoudscontract met een installatie partij uit Blantyre die voor langere termijn het systeem gaat monitoren.
- Na de storm Freddy is helaas het back-up systeem kapot gegaan. Één van de batterij omvormer bleek defect waardoor steeds de elektriciteit in het hele ziekenhuis uitviel. Momenteel werken we aan een oplossing in samenwerking met de leverancier in Zuid-Afrika.
- Extra back-up systeem ontwerpen en installeren voor de baby afdeling zodat de baby’s tijdens stroom uitval zuurstof ontvangen en op temperatuur blijven.
- Extra back-up systeem ontwerpen en installeren voor het centrum ‘Thandizani - Sustainable Livelihoods’ dat naast het ziekenhuis zit zodat men kan doorwerken tijdens stroom uitval.
Nu wil ik nog graag wat ervaringen delen om jullie mee te nemen in de dagelijkse situaties. Het is verrijkend om hier ervaring op te doen en met collega’s samen te werken. Echter ook heb ik vanaf de begin periode, en nog steeds, geworsteld met mijn positie en werk hier in het ziekenhuis. Gedurende de maanden is mijn geduld op de proef gesteld. Voor mij was hands-on binnen een het team werken een constante struggle. Met name het werktempo managen van mijzelf en het team. Regelmatig is het hollen en stilstaan waarbij de stilstand soms geen duidelijk aanwijsbare oorzaak had voor mij. Onderstaand wat voorbeelden uit de praktijk die lessen tot geduld weergeven.
Werktijden en pauzes zijn niet zo efficiënt vastgelegd. Aan het begin van de dag is men niet volledig bewust van wat er op het programma staat. Hierdoor lijken laatst bekende issues of hoge prioriteiten altijd voorrang te krijgen. Het reguliere werk komt daardoor vaak in het geding. Pogingen om planmatig werken te implementeren faalden. Afspraken die gemaakt zijn worden niet altijd nagekomen. Een duidelijke afspraak is in de praktijk niet altijd zo zwart-wit als men het deed voorkomen. Een afspraak om 13.00 is om 14.00 en zelfs 15.00 nog steeds op tijd. Tekort aan gereedschap. Er zijn slechts een aantal gereedschappen beschikbaar die in het hele ziekenhuis (en soms in de community) worden gebruikt. Budget voor onderhoud is te laag waardoor goed onderhoud niet altijd mogelijk is. Als men elektra materiaal nodig heeft dient dit in de stad Blantyre te worden gehaald, ca. 1,5 u rijden. Om geld te krijgen voor materiaal dient dit geaccepteerd te worden door de administratie en de accountant, een bureaucratisch proces om corruptie te voorkomen. Bij noodgevallen is het daarom soms lastig om op de juiste manier en op een duurzame manier te handelen.
Persoonlijk heb ik diep respect voor mijn (technische) collega’s. Men vindt altijd een oplossing voor de problemen die zich voordoen ondanks een tekort aan geld, materialen, gereedschappen. Onder zware weersomstandigheden moet word er gewerkt, 35 - 40 graden, grote regenbuien en stormen teisteren de regio. En toch lukt het om het ziekenhuis en haar energie en watersysteem draaiend te houden. Sommige collega’s werken dag- en nacht voor het ziekenhuis en zijn 24/7 beschikbaar. Altijd vindt men een oplossing, vaak onder zware werkdruk of hoge nood. Mij is door mijn collega op het hart gedrukt dat we daarvoor God alle eer moet geven, Hij is degene die ons steeds uit de nood helpt.
Tegelijkertijd heeft het werk hier mij een groter globale uitdaging van zorg en ontwikkelingshulp doen ervaren. Door de tekorten aan geld, materialen en expertise is men sterk afhankelijk van hulp. Het ziekenhuis heeft deze hulp nodig maar ook op veel andere plekken. Er zijn in Malawi veel ngo’s (non government organisaties) en stichtingen actief, die in het westen geld op halen. Deze organisaties draaien op geld vanuit het rijke westen in plaats van hun eigen overheid. Malawi staat bekend om de enorme hoeveelheid van dit soort organisaties. Maar ik vraag mij af of dit Malawi en haar bevolking ooit sterker zal maken. Hoe voel je je verantwoordelijk voor geld dat gratis gegeven wordt? Ik denk dat het de economie en bevolking klein en afhankelijk kan houden. Het is volgens mij belangrijk dat het westerse geld goed gemanaged wordt en dat het bijdraagt aan het versterken van de bevolking en elk individu op lange termijn. Gelukkig zijn er natuurlijk ook veel positieve voorbeelden. Zo hebben we stichtingen gezien die zelf commerciële activiteiten ontplooien of bedrijven beginnen waarmee lokaal geld wordt verdiend en banen worden gecreëerd. Mijns inziens een prachtige ontwikkeling en een voorbeeld voor veel andere stichtingen.
Mijn werk is prachtig hier. Het brengt verandering en innovatie. Het red levens. Maar ik zie met pijn in mijn hart de grote verschillen, op hoog niveau maar ook op detailniveau. Ik geef persoonlijk geld om wat elektra materialen of gereedschappen te kunnen kopen. Ik rij heen en weer naar de stad om materialen op te halen. Ik heb contacten met leveranciers in Europa of Zuid-Afrika om problemen op te lossen. Ik kan planmatig werken (of eigenlijk ook niet?). Ik heb een rijbewijs. Ik heb een auto. Ik ‘corrigeer’ het werk van mijn collega’s omdat ik de kwaliteit niet voldoende vind. Ik ga soms in het weekend gezellig uit eten met mijn gezin. Ik eet elke dag drie keer ruim voldoende. Ik eet één keer in de twee of drie dagen vlees. Ik heb de beste mountainbike van de fietsclub. Ik heb genoeg reserve onderdelen voor mijn fiets. Ik vlieg over een paar maanden weer terug naar mijn eigen wereld. Mijn ‘eigen wereld’ waar ik bewust en onbewust ben gevormd door ‘goede’ educatie, een zorgstaat en de uiterst ‘efficiënte’ maatschappij met allerlei technische hoogstandjes.
Helaas heb ik veel gesomberd over mijn aanwezigheid in het ziekenhuis en Malawi. De vraag die steeds in mijn hoofd rondspookte: ‘’Was ik weer de zoveelste rijke witte man die voor hen bevestigde dat velen vastzitten in een systeem van tekorten, armoede en corruptie?’’ Toch heb ik een deel van mijn geld, tijd en leven kunnen delen om met mijn collega’s te werken en het ziekenhuis te helpen. Door mijn aanwezigheid is de kwaliteit van het energie back-up systeem verbeterd en toekomstbestendig.
Mijn gebed is dat Malawi geleid mag worden door mensen met liefde voor de bevolking en dat zo het land mag bloeien en groeien!
